Γεννημένος το 1874 στο Καράκας από Γερμανό πατέρα και Ισπανοεβραία μητέρα,ο πιανίστας, συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας Reynaldo Hahn ήρθε οικογενειακώς στο Παρίσι το 1878,και το 1886 άρχισε τις μουσικές σπουδές του στο Conservatoire.

Στις αρχές της δεκ. του 1890 τα τραγούδια του σε ποίηση Hugo και Verlaine τα οποία συνήθιζε να ερμηνεύει ο ίδιος,η εκκεντρική προσωπικότητά του και η εξωτική ομορφιά του τον είχαν ήδη καταστήσει εξαιρετικά δημοφιλή στους κύκλους των παρισινών εστέτ,και του είχαν χαρίσει τη φιλία και την υποστήριξη σημαντικών προσωπικοτήτων.Ανάμεσά τους η ηθοποιός Sarah Bernhardt,ο Jean Cocteau,οι συγγραφείς Edmond Rostand,Gustave Flaubert και Emil Zola, η χορεύτρια Cléo de Merode και η ζωγράφος Madeleine Lemaire,η επονομαζόμενη και ‘’αυτοκράτειρα των ρόδων’’, η οποία συγκέντρωνε στο σαλόνι-ατελιέ της διασημους καλλιτέχνες και συγγραφείς της εποχής,καθώς και μέλη της διεθνούς αριστοκρατίας.

Το 1894 στο σαλόνι της Lemaire o Hahn συνάντησε για πρώτη φορά τον Marcel Proust.Ο ανερχόμενος τότε συγγραφέας με την εμφάνιση δανδή και το υπεροπτικό ύφος ήταν 3 χρόνια μεγαλύτερός του και,ακριβώς όπως κι εκείνος,λάτρευε τη λογοτεχνία,τη ζωγραφική και τη μουσική του Mozart και του Fauré.Λίγο μετά τη γνωριμία τους,οι δύο νέοι έγιναν εραστές μοιράζοντας το χρόνο τους ανάμεσα στα κοινά τους ενδιαφέροντα και στο πάθος τους για τα ταξίδια.Όπως γνωρίζουμε από δηλώσεις του Proust,ο αγαπημένος τους προορισμός ήταν η Βενετία την οποία είχαν επισκεφθεί αρκετές φορές, καταλύοντας πάντα στο ξενοδοχείο Danieli στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου.Απο εκεί εξορμούσαν το πρωί με μια νοικιασμένη γόνδολα για να εξερευνήσουν τις εκκλησίες και τα αξιοθέατα,καταλήγοντας συνήθως το βράδι στο φημισμένο μουσικό και λογοτεχνικό σαλόνι της πριγκήπισσας Edmond de Polignac στο Palazzo Contarini.
Το 1895 μετά από μια επίσκεψή του στο Λούβρο, ο Proust έγραψε 4 ποιητικές πρόζες αφιερωμένες στους ζωγράφους Albert Cuyp (1605-1691)- Paulus Potter (1625-1654) - Anton Van Dyck (1599-1641) και Antoine Watteau (1684-1721),για την αφήγηση των οποίων ο Hahn συνέθεσε ως μουσική συνοδεία 4 πιανιστικά κομμάτια με τον γενικό τίτλο ‘’Πορτραίτα Ζωγράφων’’.Η πρεμιέρα της πρώτης και μοναδικής αυτής συνεργασίας τους δόθηκε σττο σαλόνι-ατελιέ της Madeleine Lemaire (στην οποία και την αφιέρωσαν),προκαλώντας αίσθηση στον κύκλο της,και ανάλογα δημοσιεύματα.Ένα από αυτά αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής : ‘’Χθές (28-05-1895) στης κυρίας Madeleine Lemaire,μετά το δείπνο,ακολούθησε μια εκλεκτή δεξίωση στην οποία παρέστησαν προσωπικότητες του αριστοκρατικού και του καλλιτεχνικού κόσμου.Η μουσική βραδιά,από τις πιο λαμπρές,ήταν αφιερωμένη στα έργα του διακεκριμμένου συνθέτη Reynaldo Hahn.Ακούσαμε και χειροκροτήσαμε την κυρία Eames-Story (αμερικανίδα σοπράνο), τον κύριο Lucien Fugère (γαλλο βαρύτονο) και τoν κύριο Edouard Risler (γάλλο πιανίστα),που ανέδειξαν με τέχνη τα ωραία έργα που ο κύριος Hahn συνέθεσε πάνω στα αριστοτεχνικά σμιλεμένα ποιήματα του κυρίου Marcel Proust.Το καθένα από τα Πορτραίτα των Ζωγράφων ηταν ένα μικρό κομψοτέχνημα.Στο ακροατήριο ήταν η πριγκήπισσα Edmond De Polignac,η κόμησσα du Pont de Gault-Saussine,ο κόμης Robert de Montesquiou,ο κόμης Primoli,ο κύριος Anatole France,ο κύριος Marcel Prevost,η κυρία Feydeau κ.α.’’

O Proust συμπεριέλαβε αυτές τις 4 ποιητικές πρόζες μαζί με τις παρτιτούρες των κομματιών του Hahn,στο πρώτο βιβλίο του με ποιήματα και διηγήματα,το ‘’Ηδονές και Ημέρες’’ το οποίο εκδόθηκε το 1896 με εικονογράφηση της Madeleine Lemaire και ένα πρόλογο του Anatole France.Η έκδοση ήταν τόσο ακριβή που προκάλεσε διάφορα σαρκαστικά σχόλια εις βάρος του νεαρού συγγραφέα,και ανέκδοτα όπως αυτό :
-Proust : Διαβάσατε το βιβλίο μου ;
-Νεολαία : Όχι κύριε,είναι εξωφρενικά ακριβό
-Proust : Αλίμονο,αυτό μου λένε όλοι…ωστόσο ένας πρόλογος του κυρίου France κοστίζει τέσσερα φράγκα,η μουσική του Raynaldo Hahn τέσσερα φράγκα,οι πίνακες της κυρίας Lemaire τέσσερα φράγκα,η πρόζα μου ένα φράγκο,μερικοί στίχοι μου από 50 σαντίμ…το σύνολον 16 φράγκα…είναι υπερβολικό ;
Στα τέλη του 1896 ο Proust,έχοντας ήδη στρέψει το ενδιαφέρον του προς τον συγγραφέα και ζωγράφο Lucien Daudet,γιό του συγγραφέα Alphonse Daudet, διέκοψε τον δεσμό του με τον Hahn,αλλά παρέμεινε φίλος του μέχρι το θάνατο του το 1922.Όπως είναι γνωστό,ο Proust χρησιμοποίησε τον Hahn ως μοντέλο για το χαρακτήρα του μουσικού Jean Santeuil στο ομότιτλο μυθιστόρημα του,και τον αποτύπωσε επίσης σε ορισμένες σελίδες του αριστουργήματός του ‘’Αναζητώντας το Χαμένο Χρόνο’’ ,στο οποίο η Madeleine Lemaire υπήρξε το πρότυπό του για τον χαρακτήρα της Madame Verdurin,καθώς και άλλα πρόσωπα του κύκλου της για τους χαρακτήρες μερικών ακόμα ηρώων του έργου.Αρκετά χρόνια μετά το τέλος του δεσμού τους ο Proust φέρεται να είπε την εξής φράση : ‘’Ό,τι έκανα στη ζωή μου,το οφείλω στον Reynaldo’’

ΚΑΤΙΑ ΚΑΛΛΙΤΣΟΥΝΑΚΗ

Αναδημοσίευση από: Η εφημερίδα της Ρίτσας Μασούρα