Όταν ο Arthur Rubinstein και ο Heitor Villa Lobos γνωρίστηκαν το 1918 στο Ρίο Ντε Τζανέϊρο,ο 31χρονος πιανίστας που είχε έρθει για μια σειρά κοντσέρτων, ήταν ήδη ένας σολίστ παγκοσμίου φήμης, ενώ ο συνομήλικός του συνθέτης, αν και είχε δώσει σημαντικά δείγματα του ταλέντου του, ήταν ακόμα γνωστός μόνο στη Βραζιλία. Η γνωριμία αυτή που εξελίχθηκε σε πολυετή φιλία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σταδιοδρομία του Villa Lobos. Ο Rubinstein, εκτός του ότι τον ώθησε να γράψει περισσότερα έργα για πιάνο, ήταν εκείνος που τον έπεισε να πάει στο Παρίσι για να δοκιμάσει την απήχηση της μουσικής του σ' ένα διαφορετικό κοινό, αλλά κι εκείνος που του εξασφάλισε γενναία χορηγία για το σκοπό αυτό από τον βιομήχανο Guinle.

Στο βιβλίο του, ‘’My Μany Years’’, ο Rubinstein κατέγραψε την ιστορία ως εξής: ‘’Στη διάρκεια δείπνου στην κατοικία ενός από τους ισχυρότερους βιομηχάνους του Ρίο οι καλεσμένοι άρχισαν να μιλούν για τον Villa Lobos. Εγώ τους είπα ότι τον θεωρούσα έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες του αιώνα μας και ότι θα γινόταν ενθουσιωδώς δεκτός στην Ευρώπη αν είχε τη δυνατότητα να παρουσιάσει εκεί ορισμένα έργα του.Τότε ο οικοδεσπότης, διακόπτοντάς με, με ρώτησε λακωνικά : Και πόσα χρήματα χρειάζονται γι αυτό; Του είπα ένα εξωφρενικό ποσό, αλλά στο τέλος της βραδιάς κρατούσα στο χέρι μου μια επιταγή με αυτό ακριβώς το ποσό! ’’ .

Το 1923 ο Villa Lobos εγκαταστάθηκε στο Παρίσι στο οποίο έζησε συνολικά 4 χρόνια (1923-1924 και 1927-1930), ενθουσιάζοντας με τον εξωτισμό των έργων του το κοινό και αποκτώντας ευρύ κύκλο θαυμαστών και φίλων, μεταξύ των οποίων οι Edgar Varèse, Aaron Copland, Florent Schmitt, Leopold Stokowsky, Pablo Picasso και Fernand Leger. Εκεί συνέθεσε και το αριστούργημα της πιανιστικής εργογραφίας του, το Rudepoêma (Πρωτόγονο Ποίημα) αφιερώνοντάς το στον Rubinstein, ο οποίος έδωσε την πρεμιέρα του στην Salle Gaveau στις 24-10-1927.

Το Rudepoêma με τις επιρροές του από τον πριμιτιβισμό της ‘’Ιεροτελεστίας’’ του Stravinsky, από τις αρμονίες του Scriabin και από την πολυτονικότητα του Milhaud θεωρείται ένα από τα δυσκολότερα έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου, διαθέτει πυκνή αρμονική και ρυθμική γλώσσα και συνδυάζει το στοιχείο της συνεχούς μελωδικής παραλλαγής με την βασική φόρμα-σονάτα, παρόλο που είναι γραμμένο σε ένα μόνο μέρος. Ο Villa Lobos συνέλαβε εξ αρχής το έργο ως ένα μουσικό πορτραίτο του Rubinstein, γι αυτό στην έκδοση του, κάτω από την αφιέρωση, υπάρχει το ακόλουθο κείμενο : ‘’Αληθινέ μου φίλε δεν ξέρω αν στάθηκα ικανός να βάλω όλο σου το πνεύμα στο Rudepoêma, αλλά μπορώ να πώ ειλικρινά ότι αιχμαλώτισα την αληθινή σου ψυχοσύνθεση στο χαρτί, όπως σε μια προσωπική φωτογραφία. Ως εκ τούτου, εάν πέτυχα το σκοπό μου, ο συνθέτης αυτού του έργου στην πραγματικότητα θα είσαι εσύ.’’ . Οταν ο Rubinstein τον ρώτησε αστειευόμενος αν τον θεωρεί ‘’πρωτόγονο πιανίστα’’ έλαβε την εξής απάντηση: ‘’Είμαστε και οι δύο πρωτόγονοι Arthur γιατί δεν είμαστε σχολαστικοί με τη λεπτομέρεια και δίνουμε ζωή στη μουσική, εγώ, γράφοντας με την ψυχή μου και εσύ, παίζοντας με την ψυχή σου’’

Αναδημοσίευση από: Το εφημεριδάκι της Ρίτσας Μασούρα