Το 1832 ο Nikolai Gogol έγραψε τη συλλογή διηγημάτων ‘’Νύχτες σε ενα αγρόκτημα κοντά στη Ντικάνκα’’ αφηγούμενος ιστορίες από την καθημερινή ζωή ενός μικρού ουκρανικού χωριού του 18ου αι. που συνδυάζουν το υπερφυσικό στοιχείο και τους τοπικούς λαϊκούς θρύλους με ένα τολμηρό και ενίοτε ανατρεπτικό χιούμορ.Στη συλλογή αυτή περιλαμβάνεται το διήγημα ‘’Παραμονή Χριστουγέννων’’,στο οποίο βασίστηκαν δύο δημοφιλείς ρωσικές όπερες του 19ου αι. : η όπερα ‘’Τσερεβίτσκι’’ του Piotr Illich Tchaikovsky που πήρε την οριστική μορφή και τον τελικό τίτλο της το 1885,και η όπερα ‘’Παραμονή Χριστουγέννων’’ που συνέθεσε το 1894 ο Nikolai Rimsky- Korsakov.Η υπόθεση του διηγήματος που οι δύο συνθέτες χρησιμοποίησαν στα έργα τους με μικρές παραλλαγές,έχει ως εξής :

Την παραμονή των Χριστουγέννων,σύμφωνα με ένα τοπικό λαϊκό θρύλο,ο Διάβολος κυκλοφορεί στους δρόμους της Ντικάνκα κάνοντας φάρσες και βασανίζοντας τους ανθρώπους κατά το κέφι του.Την παραμονή εκείνης της χρονιάς,έχει καταστρώσει ένα σχέδιο εκδίκησης εναντίον του σιδερά Βακουλα επειδή τον ζωγράφισε στο υπέρθυρο της εκκλησίας αποκρουστικό και κακομούτσουνο κάνοντάς τον περίγελο της Κόλασης.Για να επιτύχει το σκοπό του φλερτάρει τη μητέρα του Βακουλα,την ώριμη φιλάρεσκη Σολοκα που έχει τη φήμη μάγισσας στο χωριό,παρασέρνοντάς την σε έναν ουράνιο χορό.Την ίδια ώρα ο Βάκουλα που ειναι ερωτευμένος με την κόρη του κοζάκου Τσουμπ,την όμορφη Οξάνα,πηγαίνει να τη ζητήσει σε γάμο.Εκείνη όμως του λέει πως θα τον παντρευτεί μόνο αν καταφέρει να βγάλει απο τα πόδια της Τσαρίνας τα πασούμια της,και να της τα φέρει για δώρο.
Εν τω μεταξύ η Σολοκα,μετά τον ουράνιο χορό της με το Διάβολο,τον προσκαλεί στο σπίτι της για να συνεχίσουν τη διασκέδασή τους.Πριν καλά καλά καθίσουν όμως,
αρχίζουν να καταφθάνουν ο ένας μετά τον άλλο για επίσκεψη οι θαυμαστές της Σολοκα,η οποία κρύβει βιαστικά το Διάβολο σε ένα άδειο σακκί απο κάρβουνα για να μην τον δούν.Σε άδεια σακκιά θα κρύψει διαδοχικά όλους τους επισκέπτες της,τον δήμαρχο για να μην τον δεί ο διευθυντής του σχολείου,τον διευθυντή του σχολείου για να μην τον δεί ο μέλλων συμπέθερος Τσουμπ,και τον Τσουμπ για να μην τον δεί ο γιος της ο Βάκουλα που επιστρέφει στο σπιτι. Λίγο αργοτερα,όταν η Σολοκα βγαίνει για να χαιρετίσει εναν άλλο θαυμαστή της,ο Βάκουλα,νομίζοντας πως τα σακκιά εχουν μέσα κάρβουνα,φορτώνεται ένα στην πλάτη του για να τό μεταφέρει στο σιδηρουργείο του.
Στο δρόμο για το σιδηρουργείο καθώς ο Βακουλα σκέφτεται με τι τρόπο θα μπορέσει να φέρει στην Οξάνα τα πασούμια της Τσαρίνας για να δεχθεί να γίνει γυναίκα του, ξεπηδάει απο το σακκί ο Διαβολος,και γραπώνοντας τον του υπόσχεται να τον βοηθήσει με αντάλλαγμα την ψυχή του.Ο Βάκουλα τον ξεγελάει λεγοντας του οτι θα γίνει σκλάβος του,και μόλις ο Διάβολος κατεβαίνει απο την πλάτη του,τον αρπάζει απο την ουρά και τον απειλεί πως αν δεν τον πάει αμέσως στην Τσαρίνα θα αρχίσει να σταυροκοπιέται.Φοβισμένος ο Διάβολος παίρνει τον Βακουλα στην πλάτη του και τον μεταφέρει πετώντας στην Πετρούπολη,στα Ανάκτορα της Μεγάλης Αικατερίνης.

Φθάνοντας έξω από τα Ανακτορα ο Βακουλα με το Διάβολο ανακατεύονται σε μια ομάδα κοζάκων που έχουν έρθει να υποβάλουν τα σέβη τους στη Μεγάλη Αικατερίνη,και μόλις έρχεται η σειρά του να τη χαιρετίσει,αρχίζει να εκθειάζει τα όμορφα πασούμια της.Η Τσαρίνα που τον βρίσκει χαριτωμένο και διασκεδαστικό,του τα χαρίζει,και ο Βακουλα υποχρεώνει το Διαβολο να τον πάει αμέσως πισω στη Ντικάνκα,για να δωσει το δώρο του στην Οξάνα και να ζητήσει το χερι της.Στο διάστημα της απουσίας του Βακουλα,η Οξανα που εχει ανησυχήσει απο την μυστηριώδη εξαφάνισή του,καταλαβαίνει πόσο τον αγαπάει,και όταν εκείνος επιστρέφει λίγο πριν ξημερώσει η μέρα των Χριστουγέννων,δέχεται αμέσως να γίνει γυναίκα του πρίν της δώσει το δώρο που του είχε ζητήσει.

Piotr Illitch Tchaikovsky ‘’Tcherevitchky’’
Dances of Act II and Act III and the Grand Finale of the Act IV from the 2009 Covent Garden Production

Nikolai Rimsky Korsakov ‘’Christmas Eve’’
Polonaise

ΚΑΤΙΑ ΚΑΛΛΙΤΣΟΥΝΑΚΗ

Αναδημοσίευση από: Η εφημερίδα της Ρίτσας Μασούρα